Güney Kore’de Powerbank Uçakta Yangın Çıkardı: Lityum-İyon Piller için Daha Sıkı Kurallar Yürürlükte

Güney Kore Ulaştırma Bakanlığı'nın ön bulgularına göre, ocak ayında bir Air Busan uçağında çıkan yangının asıl nedeni arızalı bir powerbank oldu. Gimhae Uluslararası Havalimanı’nda yaşanan olayda, yangın Air Busan’a ait A321 tipi uçağın baş üstü bagaj bölmesinde başladı ve tüm yolcuların acil tahliyesine neden oldu. Yangın, gövdenin neredeyse yarısını etkileyen büyük yapısal hasara yol açarken, yedi kişinin yaralanmasına neden oldu.

Olay yerinde yapılan incelemelerde, yangının başladığı noktada yanmış bir powerbank kalıntısı bulundu. Uzmanlar, bataryadaki yalıtım arızasının “termal kaçak” (thermal runaway) adı verilen, aşırı ısının zincirleme reaksiyona neden olduğu ve sonunda alev almaya yol açan bir olayı tetiklemiş olabileceğini belirtiyor.

Olayın ardından, havayolu şirketleri uçuşlarda lityum-iyon batarya kullanımı ve taşınmasına dair daha sıkı güvenlik protokolleri uygulamaya başladı.

Havacılıkta Lityum-İyon Bataryaların Tehlikesi

Lityum-iyon bataryalar, dizüstü bilgisayarlar, akıllı telefonlar, elektronik sigaralar ve powerbank’ler gibi cihazlarda yaygın olarak kullanılıyor fakat enerji yoğun bataryalar, fiziksel hasar, aşırı şarj ya da üretim kaynaklı hatalar nedeniyle aşırı ısınabilme, alev alabilme hatta patlayabilme gibi özellikleri nedeniyle havacılık ortamında ciddi bir güvenlik riski oluşturuyor.

Lityum-iyon bataryalı cihazların hava yolculuklarında artmasıyla birlikte, düzenleyici kurumlar ve havacılık güvenliği uzmanları, bu potansiyel yangın risklerine karşı denetimleri artırdı. ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA) 2023 yılında yalnızca ABD’de, lityum-iyon batarya kaynaklı her iki haftada ortalama üç aşırı ısınma vakası rapor etti. Söz konusu oran, 2018’de haftada birden az olarak kayıtlara geçmişti.

Havayolları, uzun süredir powerbank’lerin kayıtlı bagajda taşınmasını yasaklıyordu. Air Busan’daki olayın ardından, yetkililer bu cihazların uçak içinde nasıl taşınabileceğine dair ek kısıtlamalar getirdi.

Yeni Düzenlemeler ve Politika Değişiklikleri

Olay sonrası, Güney Kore 1 Mart itibarıyla havacılık yönetmeliklerinde değişikliğe gitti. Yeni düzenlemeye göre, yolcular taşınabilir şarj cihazlarını ve bataryaları kabin içinde yanlarında taşımalı, baş üstü bagaj bölmesine koymamalı. Böylelikle erişilemeyen alanlarda ortaya çıkabilecek fark edilmemiş termal olayları önlenebilir.

Ayrıca, uçuş sırasında kişisel elektronik cihazların şarj edilmesi artık tamamen yasak. Bazı uluslararası havayolu şirketleri de benzer politikalar uygulamaya başladı. Singapore Airlines, Scoot, Thai Airways, EVA Air ve China Airlines, uçuş sırasında powerbank kullanımını kısıtladı ve uçak içindeki USB portları üzerinden şarjı yasakladı.

Bununla birlikte, havayolu şirketleri yolculardan seyahatten önce cihazlarını görsel olarak kontrol etmelerini istiyor. Özellikle bataryalarda şişme, sızıntı veya aşırı ısınma gibi yangın riski oluşturabilecek belirtiler araştırılmalı.

Uçak Yangınına İlişkin Soruşturma Devam Ediyor

Güney Koreli yetkililer tarafından açıklanan ön bulgular, Air Busan yangınına ilişkin soruşturmanın önemli bir aşamasını oluşturuyor. Olayla ilgili nihai raporun önümüzdeki yıl içinde yayımlanması bekleniyor.



‍

‍

‍


Kaynak: https://interestingengineering.com/culture/south-korea-plane-fire-power-bank