Bilim ve Dünya
Tuesday, August 13, 2024
Araştırmacılar, mide kanserinin erken teşhisine yardımcı olabilecek basit bir kan testi geliştirmek için yapay zekadan yararlanıyor.
Araştırmacılara göre bu umut verici yaklaşım %90'lık bir doğruluk oranına sahip.
Mide kanseri, dünyanın en yaygın beşinci kanseri ve kansere bağlı ölümlerin dördüncü önde gelen nedeni olarak küresel bir sağlık sorunudur.
Bu buluş, mide kanseri taramasında devrim yaratma ve sayısız hayat kurtarma potansiyeline sahiptir.
Çinli bilim insanları, hem sağlıklı hem de tümör hücrelerinden kaynaklanan hücresiz DNA'yı (cFDNA) tespit etmek için yeni bir yönteme öncülük ettiler. Bu cfDNA kan dolaşımında dolaşmakta, öncelikle hücre ölümü ve aktif salgı mekanizmaları yoluyla salınmaktadır.
Çalışma, Çin'deki mide kanseri vakalarının %80'inden fazlasının ileri evrede teşhis edildiği acımasız gerçeğini vurgulamaktadır. Sonuç olarak, beş yıllık sağkalım oranı %30'un altında kalmaktadır. Ancak araştırmacılar, erken teşhisin bazı vakalarda %90'ı aşan sağkalım oranlarıyla sonuçları önemli ölçüde iyileştirebileceğini vurguluyor.
Şu anda tanı büyük ölçüde endoskopilere ve serum belirteçlerine dayanıyor. Endoskopiler etkili olmakla birlikte hastalar için rahatsız edici olabilir ve potansiyel komplikasyonlar taşıyabilir. Serum belirteçleri ise sadece %20'lik bir tespit oranına sahiptir.
Araştırmacılar sağlık sürecindeki bu boşlukları tespit etti. Ardından, %90 doğruluk oranını hedefleyerek daha doğru ve hasta dostu bir tarama yöntemi geliştirmeye çalıştılar.
Çin Bilimler Akademisi Hefei Kanser Hastanesi'nden araştırmacılar Wang Hongzhi ve Nie Jinfu ile Shanxi Eyalet Kanser Hastanesi'nden Sun Ruifang bu araştırmaya öncülük etti. Non-invaziv, ağrısız bir tarama yöntemi oluşturmak için yapay zekanın gücünden yararlandılar.
Araştırmacılara göre, bu yöntem entübasyon veya görüntüleme ihtiyacını ortadan kaldırarak hastalar için daha rahat ve ağrısız bir deneyim sunuyor. Araştırma ekibi, cfMeDIP (hücresiz metillenmiş DNA immünopresipitasyonu) tekniğiyle uyumlu yapay zeka algoritmaları kullandı. Bu teknik, çok küçük miktarlarda DNA'nın tespit edilmesini sağlar. Mide kanserine özgü 21 metilasyon biyobelirtecini tanımlayan bir tespit modelinin geliştirilmesini kolaylaştırır.
150 mide kanseri hastası ve 100 sağlıklı kontrolü içeren bir çalışma, bu yöntemin etkinliğini göstermiş, %88,38'lik duyarlılık ve %94,23'lük özgüllük elde etmiştir.
İlginç bir şekilde, çalışmada çeşitli yaş grupları arasında cfDNA konsantrasyonlarında önemli farklılıklar gözlemlenmemiştir. Ekip ayrıca Kanser Genom Atlası genel veri setini kullanarak modellerini doğruladı. Bu sayede model, 21 genin gen ifadelerine ve metilasyonuna dayalı olarak tümör ve normal örnekler arasında ayrım yapabildi ve birden fazla tümör tipinde etkili olduğunu kanıtladı.
Araştırmacılara göre, bu çalışma tümör biyolojisini tanımak açısından oldukça önemli ve mide kanseri için teşhis ve prognostik araçların geliştirilmesine de katkıda bulunabilir.