Airbus, Elon Musk'a Rakip Olabilmek için Goldman Sachs ile Anlaştı

Avrupa’nın havacılık devi Airbus SE, Elon Musk’ın liderliğindeki SpaceX’e karşı daha güçlü bir rekabet ortamı yaratmak amacıyla yeni bir uzay ve uydu şirketi kurma girişimini hızlandırdı. Bu çerçevede şirket, finansal ve stratejik danışmanlık almak üzere Goldman Sachs Group Inc. ile anlaştı. Konuya yakın kaynaklara göre, Fransız havacılık şirketi Thales ve İtalyan savunma sanayi devi Leonardo SpA ile yürütülen görüşmeler henüz keşif aşamasında olup, planlanan iş birliğinin tam kapsamı ve hizmet yelpazesi netlik kazanmış değil.

Roma merkezli Leonardo, bu stratejik girişim için Bank of America Inc. ile çalışıyor. Proje, şirket içinde “Project Bromo” adıyla anılıyor. Öte yandan, Paris merkezli Thales de süreçle ilgili danışmanlık hizmeti alıyor. Airbus, Leonardo ve Thales’in halihazırda uydu üretimi ve uzay telekomünikasyonu alanında çeşitli ortak girişimlere sahip olması, bu yeni oluşumun güçlü bir temele oturmasını sağlıyor.

Üç şirketin bu alanda uzun süredir görüşmeler yürüttüğü biliniyor. Ancak şimdiye kadar siyasi, finansal ve düzenleyici engeller nedeniyle bir sonuca varılamadı. Airbus ve ortaklarının M&A (birleşme ve satın alma) danışmanlarıyla çalışmaya başlaması, Avrupa’da büyük ölçekli bir uzay ve uydu şirketi kurma yönündeki kararlılığı gösteriyor.

Yetkililer, birleşmenin önündeki temel zorlukların maliyet, operasyonel karmaşıklık, düzenleyici süreçler ve antitröst yasaları olduğuna dikkat çekiyor. Bunun yanı sıra, projeye dahil edilebilecek askeri ve sivil sözleşmelerin entegrasyonu da tartışılıyor.

Üç şirketten de sürece ilişkin resmi bir açıklama gelmezken, Thales, yalnızca "erken aşama görüşmelerin sürdüğünü" teyit etmekle yetindi.

SpaceX, son yıllarda küresel uzay endüstrisinde büyük bir hakimiyet kurarak uydu fırlatma hizmetlerinde en büyük oyuncu haline geldi. NASA, Pentagon ve çeşitli ticari ortaklar için hem insanlı hem insansız uzay görevleri gerçekleştiren şirket, ayrıca Starlink projesiyle dünya çapında geniş bant internet hizmeti sunuyor. SpaceX’in bu alanlardaki liderliği, Avrupa’daki rakiplerinin büyük kayıplar vermesine neden oldu.

Özellikle Airbus, rekabet edebilmek için büyük bütçeler ayırmasına rağmen ciddi zararlar yazdı. Avrupa’da uzay endüstrisinin konsolidasyonu yönündeki çağrılar son yıllarda artarken, Airbus CEO’su Guillaume Faury, geçen yıl yaptığı açıklamada, "Avrupa'nın uzay ve savunma sektörlerinde daha büyük ölçekli şirketlere ihtiyacı olduğunu" vurgulamıştı.

Bu girişimin hızlanmasındaki en önemli faktörlerden biri de ABD’de Donald Trump’ın yeniden seçilmesi oldu. Trump, federal bütçeyi azaltma ve bilgi teknolojilerini modernize etme görevini Elon Musk’a verdi. SpaceX CEO’sunun, ABD hükümeti ile olan güçlü bağlantıları, Avrupa’nın kendi uzay ve uydu projelerine daha fazla odaklanması gerektiğini ortaya koyuyor.

Avrupa Birliği liderleri, pazartesi günü Brüksel’de bir araya gelerek savunma harcamalarını artırma ve Rusya’nın Ukrayna’daki saldırıları karşısında bölgesel güvenliği güçlendirme konularını tartışacak. Toplantının gündeminde, Trump yönetiminin Avrupa’dan daha fazla savunma yatırımı yapmasını talep etmesi de bulunuyor.

Leonardo CEO’su Roberto Cingolani, Airbus ile yürütülen iş birliği görüşmelerine ilişkin olarak, "Airbus CEO’su Guillaume Faury ile Avrupa’da uzay ve uydu alanında iş birliğini geliştirmek için görüştüm ve önemli ilerlemeler kaydedildi." dedi.

Fransız ekonomi gazetesi La Tribune, 2024 yılının ortalarında Airbus, Thales ve Leonardo’nun ortak bir uzay şirketi kurma planlarını görüştüğünü duyurmuştu. O tarihten bu yana yöneticiler, girişimin Avrupa’nın önde gelen füze üreticisi MBDA modelinde yapılandırılması üzerine yoğunlaşmış durumda.

Airbus CEO’su Faury, Avrupa savunma ve uzay sanayisinde büyük bir birleşme ve konsolidasyonun kaçınılmaz olduğunu belirterek, "Avrupa savunma ve uzay sanayisinin, küresel rekabete karşı daha güçlü olabilmesi için kaynakları birleştirmesi gerekiyor." şeklinde konuştu.

Avrupa havacılık devi Airbus, savunma ve uzay biriminde ciddi mali sıkıntılarla karşı karşıya. Şirket, Ekim 2024’te yaptığı açıklamada, bu bölümde yaklaşık 2.500 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu. Faury, Temmuz ayında Airbus’ın uzay operasyonlarını gözden geçirmek üzere bir inceleme başlatmış ve şirketin ilk yarıda 1 milyar dolar zarar ettiğini açıklamıştı.

Avrupa Uzay Ajansı’nın Genel Direktörü Josef Aschbacher, Mayıs ayında yaptığı açıklamada, Avrupa’daki büyük sistem entegratörlerinin büyük ticari uydu projelerinde zarar ettiğini ve "kârlılığın acil olarak yeniden sağlanması gerektiğini" belirtmişti.

Thales de bu duruma dikkat çekerek, CFO’su Pascal Bouchiat aracılığıyla Aralık ayında yaptığı açıklamada, "Uzay sektöründeki kârlılığı yeniden tesis etmeyi hedefliyoruz." dedi. Thales’in Leonardo ile ortak girişimi olan Thales Alenia Space SAS, 2023 yılında 2,2 milyar euro (2,26 milyar dolar) gelir elde etti. İki şirket ayrıca, yıllık 700 milyon euro ciroya sahip Telespazio uydu hizmetleri girişimini de birlikte yönetiyor.

Elon Musk’ın şirketleri, Avrupa pazarına da adım atıyor. İtalya, SpaceX ile 1,5 milyar euro (1,6 milyar dolar) değerinde şifreli iletişim sistemleri üzerine bir anlaşma yapma konusunda görüşmeler yürütüyor. Eğer bu anlaşma sağlanırsa, Avrupa’daki en büyük savunma iletişim projelerinden biri olacak.

Avrupa’nın büyük havacılık ve savunma şirketleri, giderek artan rekabet baskısıyla başa çıkabilmek için kaynaklarını birleştirme yolunda ilerliyor. Airbus, Thales ve Leonardo’nun oluşturmayı planladığı yeni uzay ve uydu şirketi, kıtadaki stratejik özerkliği artırmayı ve küresel pazarda daha rekabetçi bir konum elde etmeyi hedefliyor.

‍

‍

Kaynak: https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-02-03/airbus-hires-goldman-for-european-space-tie-up-to-rival-musk?embedded-checkout=true