Üç Yıl Sonra: Avrupa, Savunma Teknolojisinin Geleceği için Ukrayna'ya Yöneliyor

Rusya’nın Ukrayna’yı yasa dışı ve acımasızca işgalinin üçüncü yılı. Ukrayna halkı, savaş boyunca büyük bir cesaret ve kararlılıkla mücadele etti. Savaşın zorluklarına rağmen sadece savaş alanında değil, savunma teknolojisi ve yenilik alanında da büyük ilerlemeler kaydetti.

Ukrayna, BRAVE1 adlı bir savunma teknoloji girişimi kurmanın yanı sıra, savaşın tüm zorluklarına rağmen IT Arena gibi teknoloji konferanslarına ev sahipliği yapmaya devam etti. Ülke, artık yapay zeka destekli drone teknolojisinde dünya lideri konumunda ve Batılı şirketler ile yatırımcıların ilgisini çekerek Avrupa’nın savunma stratejisinin merkezine oturdu. Peki yeterli mi? Son gelişmeler gösteriyor ki Avrupa, kendi güvenliğini sağlamak ve sürdürmek istiyorsa, Ukrayna ile daha önce hiç olmadığı kadar yakın çalışmak zorunda.

VC yatırımcısı Lakestar tarafından yayımlanan son rapora göre, Avrupa onlarca yıldır karşılaştığı en büyük tehdit ile yüzleşiyor. Gözlemciler, Rusya’nın ordusunu yeniden inşa edip Avrupa’ya saldırabilecek duruma gelmesinin iki ila sekiz yıl sürebileceğini tahmin ediyor. Ancak Avrupa’daki NATO müttefikleri caydırıcılığı artırmak için yeterince çaba göstermiyor; hatta 1990’lardan bu yana savunma harcamalarını %30 oranında azalttılar. Üstelik mevcut sanayi üretimi ve ithalat seviyeleri, gerekli stokların yalnızca küçük bir kısmını karşılayabiliyor. Aynı zamanda Avrupa’nın Ar-Ge yatırımları, ABD’nin savunma teknolojilerine ayırdığı bütçenin yalnızca onda biri seviyesinde.

Geçtiğimiz ay DLD konferansında Lakestar’dan Klaus Hommels, TechCrunch’a yaptığı açıklamada "Avrupa’nın savunma sektörüne büyük yatırımlar yapması gerektiğini görmek için sihirli bir küreye ihtiyacınız yok." dedi. "Bunun gerçekleşmesi için önce girişimcilerin fon bulabileceğini görmesi gerekiyor. Ardından VC’ler, savunma alanındaki girişimlerin ortaya çıktığını fark edeceklerdir."

Hommels "Sonunda mesele egemenliktir. Eğer donanımınızı güçlendirmez ve yatırım yapmazsanız, egemenliğinizi kaybedersiniz." diye ekledi.

Süreç ise şimdiden başladı. Donald Trump’ın ABD’nin Avrupa’yı kendi başına bırakacağına dair sinyaller vermesiyle, Avrupa’daki büyük savunma şirketleri (Primes) hızla değer kazandı ve Avrupalı risk sermayedarları savunma teknolojilerine daha fazla yatırım yapmaya başladı.

2024 yılında Avrupa’da savunma teknolojilerine yapılan girişim sermayesi yatırımları 1 milyar dolara ulaştı ki bu da, kıta için bir ilk ve 2018’den bu yana beş kat artış anlamına geliyor. Dealroom’un verilerine göre, savunma ile ilgili teknoloji yatırımları diğer tüm yatırım türlerini geride bırakıyor ve bu yatırımların büyük çoğunluğu Almanya, Birleşik Krallık ve Fransa’daki girişimlere gidiyor.

Ayrıca, NATO’nun 1 milyar Euro’luk NATO Innovation Fund ve Estonya’nın SmartCap 100 milyon Euro’luk savunma fonu gibi özel savunma teknoloji fonları kuruldu. İngiltere-Almanya merkezli savunma teknolojisi girişimi Helsing, Spotify’ın kurucusu Daniel Ek ve diğer yatırımcılar tarafından destekleniyor. Şirket, saldırı drone’ları üretiminde büyük bir ölçeklemeye giderek Avrupa genelinde fabrikalar açmayı planlıyor.

Ancak Avrupa’nın doğru teknolojiye yatırım yapabilmesi için, gözünü Ukrayna’ya çevirmesi gerekiyor çünkü geleceğin savaşları tam şu anda Ukrayna’da şekilleniyor.

TechCrunch, Ukraynalı savunma ve çift kullanımlı (dual-use) teknoloji girişimlerinden güncellemeler almak için bir çağrı yaptı. İşte doğrudan onların gönderdiği bilgiler:

• Technary: Radar tarafından tespit edilemeyen alçak irtifa drone’ları engelleme teknolojisi geliştirdi. Ukrayna Savunma Bakanlığı tarafından onaylandı. Sivil kullanıcılar, uygulama üzerinden askeri yetkililere doğrudan drone, füze veya uçak ihbarında bulunabiliyor.
• Dropla: Mayın temizleme operasyonlarını hızlandırmak için otonom hava ve kara araçları kullanıyor. Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ile sözleşme imzaladı ve Avrupa Birliği robotik hızlandırma programına katıldı.
• SOC Prime: Yapay zeka destekli, yüksek hızlı tehdit algılama ekosistemi. Siber güvenlik alanında faaliyet gösteriyor ve dünya çapında 1 milyondan fazla algılama kuralına sahip.
• Swarmer: Drone sürülerinin daha verimli yönetilmesini sağlıyor. Otonom drone kontrol teknolojisi sayesinde tek bir operatör, yüzlerce drone’u yönetebiliyor. 32.000’den fazla savaş görevinde kullanıldı.
• Kraken: Yapay zeka destekli, hibrit insansız su üstü ve su altı aracı. GPS sinyali olmadan uzun mesafeli denizaltı görevlerini gerçekleştirebiliyor.
• Skyeton: 25 kg’dan hafif, elektronik harp sistemlerine dayanıklı drone platformları geliştiriyor. Uzun menzilli lazer işaretleyici ile donatılmış.
• HIMERA: Şifreli, savaş ortamına uygun taktiksel iletişim sistemleri geliştiriyor. AES-256 şifreleme ve frekans atlamalı (MANET) iletişim teknolojisi içeriyor.
• Laser Guard Systems: Otonom drone ve kara saldırılarını tespit edip etkisiz hale getiren bir sistem geliştiriyor. Kiev Hidroelektrik Santrali’ni koruma amacıyla aktif olarak kullanılıyor.
• Strategy Force Solution: Otonom ve elektronik harp önlemlerine dirençli insansız hava araçları (İHA) geliştiriyor. Yapay zeka destekli uçuş planlama ve hedef tespit sistemleri sunuyor.
• Buntar Aerospace: Uzun menzilli keşif İHA’ları üretiyor. Yapay zeka destekli otonom uçuş ve keşif sistemleri ile donatılmış.

Avrupa, savunma teknolojilerinde hızla gelişen Ukraynalı girişimlerden faydalanmazsa, kendi güvenliğini ciddi şekilde riske atabilir. Geleceğin savaş alanı Ukrayna’da şekilleniyor ve Avrupa’nın savunma teknolojisindeki geleceği Ukrayna’nın inovasyonuna bağlı.

‍

‍

‍

‍

Kaynak: https://techcrunch.com/2025/02/24/three-years-on-europe-looks-to-ukraine-for-the-future-of-defense-tech/