Ay'da bitki yetiştirmeye yönelik Avustralya liderliğindeki projenin 2025'te başlaması planlanıyor.

Ay'da bitki yetiştirmeye yönelik Avustralya liderliğindeki bir proje, 2025 yılında kalkış yapması planlanan bir Ay görevine katılmayı garantiledi.

Özenle tasarlanmış bir kapsüle yerleştirilen bitkiler ve tohumlar, Intuitive Machines ay aracıyla 380.000 km'lik bir yolculuk yapacak.

Avustralya Bahçeciliğini Destekleyen Ay Deneyi (Aleph) adı verilen görev, Avustralya'nın öncülük ettiği ilk ay görevlerinden biri ve araştırma kurumları, kar amacı gütmeyen kuruluşlar ve endüstri ortaklarıyla işbirliği içinde Lunaria One adlı startup tarafından yürütülüyor.

Lunaria One'ın direktörü Lauren Fell, astronotların Ay'da -ve ardından Mars'ta- yiyebilecekleri “canlı, taze ve yeşil” bir şeyler üretmenin görevin nihai amaçları arasında yer aldığını, ancak ilk testin bitkilerin hayatta kalıp kalamayacağı olduğunu söyledi. Fırlatma rampasında uzun süreli depolamaya, kalkış sırasındaki yoğun titreşimlere ve sıfırın altında ^120oC ila ^130oC arasında değişen sıcaklıklar da dahil olmak üzere benzersiz Ay koşullarına dayanmaları gerekecektir.

“Henüz tam bir bahçe yetiştirmiyoruz,” dedi.
“Ay'da ve ardından Mars'ta daha sürdürülebilir bir insan varlığına sahip olmaya bakarken, oraya büyüyebilen şeyler göndermenin yollarını geliştirmemiz gerekiyor.”

Avustralya Ulusal Üniversitesi'nde biyomühendislik profesörü ve bitki bilimci olan Dr. Caitlin Byrt, Aleph'e yolculuğa dayanabilecek bitkiler konusunda danışmanlık yapıyordu.
“Bitki yaşamının ya da genel olarak fotosentetik yaşamın, bu aşırı uçlar yolculuğundan geçecek, bu durağanlıkta kalacak ve sonra gerçekten yeniden büyüyebilecek kadar nasıl dirençli olabileceğini anlamak zorundayız” dedi.
Diriliş bitkileri, aşırı kuru, sıcak ve soğuk koşullar da dahil olmak üzere çöl ortamlarına zaten uyum sağlamıştı. Dünya'da ideal su içeriklerinin %10'una kadar kuruyabiliyor, uzun bir süre “duraklama” halinde kalabiliyor ve su bulunduğunda yeniden büyüyebiliyorlardı.
Byrt, uzay için yenilik yapmanın, bir felaket veya aşırı iklim olayından sonra taze ve besleyici gıdaların nasıl çoğaltılacağını öğrenmek gibi daha geniş faydalar sağlama potansiyeline sahip olduğunu söyledi.
Byrt, “Ay'a yapılacak bir yolculukta hayatta kalabilecek bir şey tasarlayabilirsek, Dünya'da karşılaştığımız en aşırı zorluklardan bazılarında hayatta kalabilecek bir şey tasarlayabiliriz” dedi.

Intuitive Machines, 2024 yılında bir uzay aracını Ay'ın yüzeyine başarıyla indiren ilk özel şirket oldu. Lunaria One'ın yükü şirketin üçüncü ay görevinde seyahat edecekti.
Aleph, Avustralya Uzay Ajansı'ndan 3.6 milyon dolarlık bir hibe ile desteklendi.
Ajansın başkanı Enrico Palermo şunları söyledi: “Uzayda hangi bitkilerin yetiştirileceğini ve bunların en iyi nasıl yetiştirileceğini anlamak, önümüzdeki yıllarda insanlı uzay araştırmalarında kilit bir rol oynayacak ve bize Dünya'da uygulayabileceğimiz önemli bilimsel dersler verecektir.”
Fell, Avustralya liderliğindeki misyona halkın katılımının bir öncelik olduğunu söyledi.
“İnsanların kendi evlerinde deneyebilecekleri ve bilime katkıda bulunabilecekleri çok sayıda farklı etkinlik, mühendislik mücadelesi ve diğer bitki temelli deneylerimiz var.”