Apple ve Google’ın Mobil İmparatorlukları Birleşik Krallık’ta Rekabet Soruşturması Altında

Birleşik Krallık Rekabet ve Piyasalar Otoritesi (CMA), Apple ve Google’ın mobil ekosistemleri üzerindeki hakimiyetini değerlendirmek üzere çifte soruşturma başlattı. Bu soruşturmalar, Birleşik Krallık’ın yeni Dijital Piyasalar, Rekabet ve Tüketiciler Yasası (DMCC) kapsamında teknoloji devlerinin dijital rekabet kurallarını ihlal edip etmediğini inceleyecek. CMA, soruşturmanın odak noktasını işletim sistemleri, uygulama mağazaları ve akıllı telefon tabanlı tarayıcılar gibi alanlarda "stratejik piyasa statüsü" taşıyıp taşımadıklarını değerlendirmek olarak açıkladı.

Yapılan açıklamaya göre, soruşturma, mobil cihaz kullanıcıları ve bu cihazlar için yenilikçi hizmetler geliştiren işletmeler üzerindeki etkileri araştırmayı hedefliyor. CMA İcra Kurulu Başkanı Sarah Cardell, rekabetin artırılmasının yalnızca tüketicilere değil, işletmelere ve Birleşik Krallık ekonomisine de fayda sağlayacağını belirterek, “Daha rekabetçi mobil ekosistemler, yenilikleri ve fırsatları teşvik edebilir. Bu, yalnızca tüketicilere fayda sağlamakla kalmaz, aynı zamanda Birleşik Krallık’taki büyümeyi artırarak işletmelerin Apple ve Google platformlarında yeni ürün ve hizmet türleri sunmasına olanak tanır.” ifadelerini kullandı.

Apple ve Google’dan Yanıtlar

Apple ve Google, CMA’nın başlattığı soruşturma hakkında açıklamalarda bulundu. Apple’dan bir sözcü, “Apple, inovasyonun gelişebileceği, dinamik ve canlı piyasalara inanıyor. Faaliyet gösterdiğimiz her segmentte ve her bölgede rekabetle karşılaşıyoruz ve her zaman kullanıcılarımızın güvenine odaklanıyoruz.” dedi. Ayrıca, iOS ekosisteminin Birleşik Krallık’ta yüz binlerce iş imkânı sağladığını ve hem büyük hem de küçük geliştiricilerin güvenilir bir platform aracılığıyla kullanıcılara ulaşmasını mümkün kıldığını belirtti.

Google’ın rekabetten sorumlu kıdemli direktörü Oliver Bethell ise Android’in “tercihleri genişletmeye, fiyatları düşürmeye ve akıllı telefonlara erişimi demokratikleştirmeye yardımcı olduğunu” söyledi. Bethell, Android’in “başarılı ve uygulanabilir tek açık kaynaklı mobil işletim sistemi” olduğunu vurgulayarak, “Birleşik Krallık’taki tüketiciler ve işletmeler için seçenek ve fırsatları engellemeyen bir ilerleme yolunun bulunması gerektiğini” ifade etti.

Dijital Rekabet Yasası ve CMA’nın Yeni Yetkileri

Birleşik Krallık’ın bu yıl yürürlüğe koyduğu DMCC Yasası, dijital piyasalarda rekabeti artırmayı ve anti-rekabetçi davranışları engellemeyi amaçlıyor. CMA, bu yasa sayesinde büyük teknoloji şirketlerini "stratejik piyasa statüsü" taşıyan şirketler olarak belirleme yetkisine sahip. Bu statüye sahip şirketlerin, piyasa güçlerini kötüye kullanmalarını önlemek için düzenleyici değişiklikler talep edilebiliyor.

CMA’nın verilerine göre, Birleşik Krallık’ta satılan tüm mobil cihazların neredeyse tamamında Apple’ın iOS veya Google’ın Android işletim sistemleri yüklü olarak geliyor. Ayrıca, bu platformların uygulama mağazaları ve tarayıcıları, alternatif ürün ve hizmetlere kıyasla lider konumda bulunuyor. CMA, ülkedeki nüfusun %94’ünün bir akıllı telefona erişimi olduğunu ve ortalama bir Birleşik Krallık vatandaşının günde yaklaşık üç saatini mobil cihaz kullanarak geçirdiğini belirtti.

Soruşturmanın İnceleme Alanları

CMA, soruşturmanın üç temel alana odaklanacağını duyurdu:

1. Apple ve Google’ın mobil ekosistemleri arasındaki rekabet düzeyinin incelenmesi.
2. Şirketlerin piyasa güçlerini diğer faaliyet alanlarına taşımak için kullanıp kullanmadığı.
3. Olası istismar edici davranışlar ve tüketicilere olumsuz etkileri.

Birleşik Krallık Ekonomisi Üzerindeki Etkiler

Yeni CMA Başkanı Doug Gurr liderliğinde başlatılan bu soruşturmalar, hükümetin düzenleyicilere “iş dünyasının önündeki engelleri kaldırmaları ve büyümeyi teşvik etmeye odaklanmaları” çağrısıyla uyumlu bir şekilde yürütülüyor. Labour Partisi Milletvekili Dan Aldridge, soruşturmaların dijital ekonomide adil rekabeti sağlama yolunda önemli bir adım olduğunu belirtti ve şunları ekledi: “Apple ve Google gibi şirketler, hangi hizmetlere erişeceğimizi ve ne kadar ödeyeceğimizi belirliyor. Bu soruşturmalar, bu uygulamaların yeniliği engelleyip tüketiciler için fiyatları artırabileceğini inceleyecek.”

Apple ve Google’ın bu soruşturmalara karşı nasıl bir yol izleyeceği ve CMA’nın alacağı kararlar, Birleşik Krallık’ın dijital rekabet ortamını şekillendirecek önemli bir adım olarak görülüyor.