Starlink, Çinli Rakipleriyle Küresel Uydu İnternetinde Üstünlük Yarışında

Elon Musk’ın Starlink uydu internet ağı, yüksek hızlı uydu internet pazarındaki hakimiyetini koruma mücadelesi veriyor. Musk’ın şirketi, devlet destekli Çinli rakiplerinin yanı sıra Amazon’un kurucusu Jeff Bezos’un Project Kuiper’ı gibi yeni girişimlerle rekabet etmek zorunda.

Çin merkezli SpaceSail, Kasım ayında Brezilya pazarına giriş yapmak için bir anlaşma imzaladı ve 30’dan fazla ülkeyle görüşmeler yürüttüğünü açıkladı. İki ay sonra Kazakistan’da faaliyetlerine başladı. Öte yandan Brezilya, Bezos’un Project Kuiper ve Kanada merkezli Telesat ile de görüşmeler yapıyor. Görüşmeler hakkında bilgi veren bir Brezilyalı yetkili, isminin gizli kalması kaydıyla, bu müzakerelerin ilk kez gündeme geldiğini belirtti.

Starlink, 2020’den bu yana tüm rakiplerinden daha fazla uyduyu alçak dünya yörüngesine (LEO) yerleştirdi. 2.000 km altındaki bu yörüngede faaliyet gösteren uydular, verileri son derece verimli bir şekilde ileterek uzak topluluklar, denizcilik sektörü ve savaş halindeki ordular için yüksek hızlı internet sağlıyor.

Ancak bu hızlı büyüme, Pekin yönetimi için bir tehdit olarak görülüyor. Çin, uydu takımyıldızlarını izleyebilecek askeri araştırmalara büyük yatırımlar yapıyor ve Starlink’e karşı rekabet edebilmek için devlet destekli şirketleri finanse ediyor. Çinli şirketlerin ticari kayıtları ve akademik yayınlara göre, Çin hükümeti geçen yıl rekor seviyede 263 LEO uydusu fırlattı. Astrofizikçi Jonathan McDowell tarafından sağlanan verilere göre, bu sayı diğer ülkelerle kıyaslandığında büyük bir artışa işaret ediyor.

Brezilya hükümeti, uzak bölgelerdeki topluluklara yüksek hızlı internet sağlamak amacıyla alternatif çözümleri memnuniyetle karşılıyor. Ancak, Brezilya daha önce Musk ile ticaret ve siyaset konularında anlaşmazlıklar yaşamıştı. SpaceSail, Reuters’ın genişleme planlarıyla ilgili sorularına yanıt vermedi. Çin’in telekomünikasyon düzenleyicisine bağlı bir gazete, SpaceSail’i “ulusal sınırları aşabilen, egemenlikleri delip geçebilen ve dünyayı koşulsuz olarak kapsayabilen stratejik bir yetenek” olarak tanımladı ve bu tür teknolojilere Çin’in hakim olması gerektiğini vurguladı.

Çin’in Qianfan (Bin Yelken) projesi, ülkenin uydu genişbant internetine küresel çapta ilk kez adım atmasını temsil ediyor. 2024 yılı içinde 648 yeni LEO uydusu fırlatmayı planlayan SpaceSail, 2030’a kadar bu sayıyı 15.000’e çıkarmayı hedefliyor. Karşılaştırıldığında, Starlink şu anda yaklaşık 7.000 uyduya sahip ve 10 yıl içinde 42.000 uyduya ulaşmayı planlıyor.

Çin hükümeti, 43.000 LEO uydusu fırlatmayı ve aynı anda çok sayıda uydu taşıyabilecek roketler geliştirmeyi hedefliyor. Uzay teknolojileri uzmanı Chaitanya Giri, bu durumu “amaç, mümkün olduğunca fazla yörünge alanı kapmak” şeklinde özetliyor.

Batılı yetkililer, Çin’in bu hızlı uydu genişlemesini endişeyle izliyor. Amerikan Dış Politika Konseyi, Şubat ayında yayımladığı bir raporda, Washington’ın Çin’in dijital egemenlik hamlesine karşı Küresel Güney ülkeleriyle iş birliğini artırması gerektiğini vurguladı. Raporda ayrıca, Qianfan projesinin Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’nin uzay ayağının kritik bir parçası olduğu belirtildi. Pekin’in 1 trilyon dolarlık küresel altyapı projesi, bazı eleştirmenler tarafından Çin’in jeopolitik etkisini artırma aracı olarak görülüyor.

Çin Ticaret Bakanlığı ve Telekom Düzenleyici Kurumu, konuya ilişkin yorum yapmazken, Çin Dışişleri Bakanlığı, SpaceSail’in yurt dışı genişleme planları hakkında bilgisi olmadığını, ancak Pekin’in diğer ülkelerle uzay iş birliği yapmayı desteklediğini açıkladı.

Çin, Uydu Teknolojisinde Büyük Yatırımlar Yapıyor

SpaceSail, uzak bölgelerde yaşayanlar ve doğal afetlerden etkilenen topluluklar için güvenilir internet sağlamayı hedeflediğini belirtiyor. Ancak Çin’in askeri araştırmaları ve devlet destekli girişimleri, uzayda yeni bir rekabet dalgası yaratıyor.

Starlink’in Ukrayna’daki savaşta kullanılması, Çinli askeri araştırmacıların ilgisini çekti ve Çin Ulusal Savunma Teknoloji Üniversitesi gibi kurumlar, rakip uydu ağlarının geliştirilmesi için devlet fonları sağladı. 2017’de kurulan Hongqing Technology, 10.000 uydu içeren bir ağ kurmayı planlıyor ve şirket geçtiğimiz günlerde çoğunluğu devlet destekli yatırımcılardan 340 milyon yuan fon sağladı.

Çinli araştırmacılar, özellikle düşük maliyetli uydu ağları ve düşük gecikmeli iletişim sistemlerine odaklanıyor. Çin’in 2023 yılında LEO uydu teknolojisiyle ilgili 2.449 patent yayımladığı bildirildi. Reuters’ın incelemelerine göre, bu çalışmaların birçoğu Starlink’e doğrudan rakip olacak sistemlerin geliştirilmesini amaçlıyor.

Bazı araştırmaların doğrudan Starlink’e yönelik olduğu görülüyor. Çin Halk Kurtuluş Ordusu ile bağlantılı bir patent başvurusu, Starlink’in keşif ve askeri iletişim açısından kritik bir sistem olduğunu ancak aynı zamanda ağ, veri ve askeri güvenlik açısından bir tehdit oluşturduğunu öne sürüyor.

Çin, Starlink Takımyıldızlarını İzleme Teknolojileri Geliştiriyor

Pekin yönetimi, Starlink’in uydu takımyıldızlarını takip edebilecek sistemler geliştirmek için çalışmalar yürütüyor. Çin Mühendislik Dergisi’nde yayımlanan bir çalışmada, Çinli araştırmacılar megakonstelasyonları (büyük uydu ağlarını) takip edebilen bir sistem geliştirdiklerini açıkladı.

Bu sistem, dev kambur balinaların avlarını daireler çizerek ve döngüsel kabarcıklar oluşturarak sıkıştırma yönteminden ilham alınarak tasarlandı. Araştırmacılar, “Uzayın giderek militarize olmasıyla birlikte, bu tür megakonstelasyonları izleyebilecek araçlar geliştirmek kritik önem taşıyor.” ifadelerini kullandı.

Analysys Mason danışmanlık şirketinin küresel uzay bölümü başkanı Antoine Grenier, uydu teknolojilerinin hızla ilerlediğini belirterek, “Öncüler, nispeten özgür bir ortamda hareket ediyor ve kurallar sıkılaşmadan önce kritik pozisyonları ele geçirmeye çalışıyorlar – tıpkı Vahşi Batı gibi.” dedi.

‍

Kaynak: https://www.reuters.com/technology/musks-starlink-races-with-chinese-rivals-dominate-satellite-internet-2025-02-24/