Kuantum Tekilliği Önümüzde mi?: Çin “Bir Katrilyon” Kat Daha Hızlı Çalışan Kuantum İşlemcisi Zunchongzhi-3’ü Tanıttı

Çinli bilim insanları, dünyanın en güçlü klasik süper bilgisayarından 10¹⁵ kat daha hızlı çalıştığı bildirilen 105 kübitlik süper iletken kuantum işlemci Zuchongzhi-3'ü tanıttı. Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'ndeki (USTC) araştırmacılar tarafından geliştirilen bu işlemci, Google'ın Willow çipiyle rekabet eden performans iddialarıyla küresel kuantum hesaplama yarışını hızlandırıyor. Kuantum hesaplama tekilliği her zamankinden daha yakın görünse de bazı uzmanlar, gerçekleşmesi için hâlâ onlarca yıl gerektiğini savunuyor.

Teknik Başarı: Doğruluk ve Tutarlılık

Zuchongzhi-3, 182 kuplör içeren 15×7 dizilimli 105 kübitlik bir mimariye sahip ve selefi Zuchongzhi-2'ye kıyasla önemli bir yükseltme sunuyor. %99,90 tek kübit kapı doğruluğu, %99,62 iki kübit kapı doğruluğu ve %99,13 okuma hassasiyeti ile dikkat çeken işlemci, 72 mikrosaniyelik tutarlılık süresi sayesinde karmaşık kuantum hesaplamalarını daha verimli şekilde gerçekleştirebiliyor. Araştırmacılar, bu işlemciyi kullanarak 83 kübitlik, 32 döngülü rastgele devre örnekleme deneyi gerçekleştirdi ve kuantum hesaplamanın klasik sistemlere karşı üstünlüğünü 15 büyüklük mertebesinde gösterdi.

Küresel Kuantum Yarışı: Zuchongzhi-3 vs. Willow

Zuchongzhi-3'ün tanıtımı, kuantum bilişim alanındaki uluslararası rekabeti daha da kızıştırdı. 2019'da 53 kübitlik Sycamore işlemcisiyle "kuantum üstünlüğü" iddiasında bulunan Google, yakın zamanda 105 kübitlik Willow çipini tanıttı. Zuchongzhi-3 ile aynı kübit sayısına sahip olan Willow, kuantum hata düzeltmeye odaklanarak klasik süper bilgisayarların 10 septilyon yıl sürecek işlemleri 5 dakikada gerçekleştirmeyi hedefliyor.

Microsoft ise tamamen farklı bir strateji izleyerek Majorana 1 işlemcisini geliştirdi. Geleneksel süper iletken kübitler yerine topolojik süper iletkenler kullanarak daha kararlı bir kuantum sistemi oluşturmayı amaçlayan şirket, 8 kübitlik bir sistemle başlayan bu yaklaşımın milyon kübitlik ölçeğe ulaşabileceğini savunuyor.

Laboratuvar Deneylerinden Öte: Kuantum Tekilliğine Doğru mu?

Bu ilerlemeler büyük teknik başarıları gözler önüne sererken, kuantum bilgisayarların laboratuvar ortamından çıkıp pratik kullanıma ne zaman geçeceği belirsizliğini koruyor. Çin, hesaplama hızını artırmaya, Google hata düzeltmeye, Microsoft ise kararlılık sağlamaya odaklanarak farklı yaklaşımlar benimsiyor.

USTC ekibi, kuantum hata düzeltme tekniklerini geliştirmeye devam ederken, yüzey kodu tabanlı hata düzeltme çözümleri üzerinde çalışıyor. Google ve Microsoft’un benzer araştırmaları, kuantum hesaplamanın gelecekte hız gösterilerinden ziyade uzun vadeli, güvenilir çalışma kapasitesine sahip sistemlere yönelmesi gerektiğini gösteriyor.

Teknoloji devleri arasındaki rekabet, kuantum hesaplamanın endüstrileri ve bilimsel keşifleri dönüştürebileceği bir noktaya ulaşmasını hızlandırabilir. Günümüzde kuantum üstünlüğü deneyleri belirli özel görevlerle sınırlı kalsa da, daha kararlı ve ölçeklenebilir sistemler geliştirildikçe, kuantum hesaplama çağının gerçek anlamda başlaması mümkün hale gelecek.

‍

‍


Kaynak: https://www.forbes.com/sites/luisromero/2025/03/10/quantum-singularity-ahead-chinas-zuchongzhi-3-reshapes-quantum-race/