Felçli Bir Adam Düşünceleriyle Robotik Kolu Nasıl Hareket Ettirdi?

UC San Francisco’daki araştırmacılar, felçli bir adamın beyin sinyallerini kullanarak robotik bir kolu kontrol etmesini sağlayan bir sistem geliştirdi. Katılımcı, yalnızca hareketleri zihninde canlandırarak nesneleri kavrayabildi, hareket ettirebildi ve serbest bırakabildi.

Beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) olarak adlandırılan teknoloji, rekor sürede kesintisiz çalışarak büyük bir başarıya imza attı. Daha önce yalnızca birkaç gün boyunca işlev gösterebilen benzer sistemler, yedi ay boyunca hiçbir ayarlamaya gerek kalmadan stabil bir şekilde çalıştı. BCI, beynin belirli bir hareketi düşündüğünde ürettiği sinyalleri öğrenebilen ve zaman içinde daha hassas hale gelen bir yapay zeka modeline dayanıyor.

Nöroloji profesörü ve UCSF Weill Nörobilimler Enstitüsü üyesi Karunesh Ganguly, MD, PhD, “İnsanlar ve yapay zeka arasındaki bu öğrenme uyumu, beyin-bilgisayar arayüzlerinde yeni bir dönemin kapısını aralıyor. Sofistike ve gerçeğe en yakın işlevselliği elde etmemiz için bu entegrasyon kritik bir rol oynuyor.” dedi.

Beyin Aktivitesindeki Değişimler ve Yapay Zeka Uyumu

Araştırmacılar, bir hareketin tekrar tekrar zihinde canlandırılmasıyla beyindeki aktivitenin nasıl değiştiğini gözlemledi. Yapay zeka, zamanla değişimleri tanıyacak şekilde programlandığında sistemin istikrarlı bir şekilde çalıştığı ortaya çıktı.

Ganguly ve nöroloji araştırmacısı Nikhilesh Natraj, felç geçirmiş ve konuşamayan bir katılımcıyla çalıştı. Beyninin yüzeyine yerleştirilen küçük sensörler, hareketleri hayal ettiğinde oluşan sinyalleri algılayarak yapay zekaya aktardı. Katılımcı, vücudunun çeşitli bölgelerini hareket ettirdiğini zihninde canlandırdı ve beyin aktiviteleri kaydedildi. Araştırmacılar, hareketlerin temsillerinin beyinde şekil olarak sabit kaldığını, ancak konumlarının zaman içinde değiştiğini keşfetti.

Sanal Ortamdan Gerçek Dünyaya

Daha sonra katılımcıdan belirli hareketleri iki hafta boyunca hayal etmesi istendi ve bu süreçte sensörler beyin aktivitelerini kaydederek yapay zekayı eğitti. Ancak ilk aşamada hareketler hâlâ hassasiyetten yoksundu. Bunun üzerine, katılımcıya sanal bir robot kolu üzerinde pratik yapma fırsatı verildi. Böylece, zihninde canlandırdığı hareketleri daha isabetli gerçekleştirebilmesi sağlandı.

Gerçek robot kolu ile çalışmaya geçtiğinde, katılımcı yalnızca birkaç seanslık pratikle becerilerini aktarmayı başardı. Blokları alıp döndürdü, dolap açarak içinden bir bardak aldı ve su sebiline doğru uzattı. Aylar sonra, yalnızca 15 dakikalık bir ayarlama sürecinin ardından robotik kolu hâlâ kontrol edebiliyordu.

Ganguly, robotik kolun daha hızlı ve akıcı hareket etmesini sağlamak için yapay zeka modellerini geliştiriyor ve sistemin ev ortamında test edilmesini planlıyor. Felçli bireyler için temel ihtiyaçlarını kendi başlarına karşılayabilmek hayatlarında devrim yaratabilecek bir adım olabilir.

“Artık sistemi nasıl kuracağımızı ve çalıştırabileceğimizi biliyoruz.” diyen Ganguly, gelecekte bu teknolojiyi daha geniş bir kullanım alanına yaymayı hedefliyor.

‍
‍

‍

‍

Kaynak: https://www.ucsf.edu/news/2025/03/429561/how-paralyzed-man-moved-robotic-arm-his-thoughts