ABD'li girişim çiftlerden 'embriyolarda IQ taraması' yapmalarını istiyor.

Amerika merkezli Heliospect Genomics adlı girişim, zengin çiftlere embriyolarını IQ açısından tarama hizmeti sunmayı planlıyor. Şirket, 100 embriyo için 50,000 dolara kadar fiyatlandırma yaparak, genetik veriler kullanarak çocukların zeka potansiyelini artırma vaadinde bulunuyor. Ancak, bu uygulama etik tartışmalara yol açarken, uzmanlar genetik üstünlük anlayışının yaygınlaşmasına ve sosyal eşitsizliklerin pekişmesine neden olabileceği konusunda uyarıyor.

Gizli kamera kayıtları, Heliospect çalışanlarının embriyoların sıralanması için IQ ve diğer genetik özelliklerin kullanılmasını önerdiğini gösteriyor. Şirket, geçmişte UK Biobank’ten elde edilen verileri kullanarak, gelecekte daha sağlıklı, zeki ve hastalıksız çocuklar doğurmanın mümkün olacağını iddia ediyor. Ancak, Birleşik Krallık’ta embriyo seçimi bu şekilde yapılamazken, ABD’de daha az düzenlemeye tabi olmasına rağmen, bu tür bir IQ taraması henüz ticari olarak sunulmuyor.

Heliospect, genetik seçimin “liberal eugenics” olarak adlandırdığı bir yaklaşım üzerinden tartışmalara yol açarken, etik uzmanları bu tür uygulamaların toplumda ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurguluyor. Şirketin CEO’su, gelecekte embriyo üretiminin büyük ölçekli olacağı ve bunun, potansiyel olarak daha “üstün” bireylerin seçilmesine yol açacağı öngörüsünde bulunuyor. Bu durum, genetik mühendisliğin sınırlarını zorlayarak insanları daha fazla ayrıştırma riskini beraberinde getiriyor.

Görüntülerde ebeveyn adaylarına deneysel genetik seçim tekniklerinin reklamının yapıldığı görülüyor. Şirketin müşteri bulmasına yardımcı olan bir Heliospect çalışanı, çiftlerin 100 embriyoyu “IQ ve herkesin istediği diğer yaramaz özelliklere” (cinsiyet, boy, obezite riski ve akıl hastalığı riski dahil) göre nasıl sıralayabileceklerini özetliyor.
Girişim, tahmin araçlarının, yarım milyon İngiliz gönüllü tarafından bağışlanan genetik materyalin vergi mükellefleri tarafından finanse edilen bir deposu olan UK Biobank tarafından sağlanan veriler kullanılarak oluşturulduğunu ve yalnızca “kamu yararına” olan projeler için veri paylaşmayı amaçladığını söylüyor.
Tahmin edilen yüksek IQ temelinde embriyoların seçilmesine Birleşik Krallık yasaları kapsamında izin verilmemektedir. Embriyolojinin daha gevşek bir şekilde düzenlendiği ABD'de yasal olsa da, IQ taraması henüz orada ticari olarak mevcut değildir.